2o kwietnia Prezydent RP podpisał ustawę z 26 stycznia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych. Ustawa wprowadza bardzo korzystne zmiany w zakresie kwot wolnych od podatku od spadków i darowizn, które znacząco wzrosną w zależności od grupy podatkowej.
Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Podział na grupy podatkowe został uregulowany w art. 14 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2 do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3) do grupy III – innych nabywców.
Dla każdej grupy podatkowej ustawodawca przewidział w art. 9 ustawy o podatku od spadków i darowizn kwoty wolne od podatku.
10 434 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
7878 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
5308 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych podwyższa te kwoty wolne do następujących progów:
36 120 zł od jednej osoby lub 108 360 zł od wielu osób – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
27 090 zł od jednej osoby lub 81 270 zł od wielu osób – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
18 060 zł od jednej osoby lub 54 180 zł od wielu osób – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Należy podkreślić także, że jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz w pięcioletnim okresie, to do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas w tym okresie.
Zmiany w zakresie kwot wolnych od podatku wejdą w życie 1 lipca 2023 r.
Ponadto należy zauważyć, że nadal będzie obowiązywało zwolnienie przewidziane w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.