1 stycznia 2023 r. weszła w życie niemiecka ustawa o zachowaniu należytej staranności w łańcuchu dostaw (Das Lieferkettensorgfaltspflichtengesetz), która ma zapobiegać naruszeniom praw człowieka i standardów ekologicznych w globalnych łańcuchach dostaw.
Ustawa nakłada nowe obowiązki na przedsiębiorstwa z siedzibą w Niemczech zatrudniające powyżej 3000 pracowników, a od stycznia 2024 ten limit zostanie obniżony do 1000 pracowników. Do limitów wliczają się także osoby zatrudnione w podmiotach zależnych, zarówno w kraju jak i za granicą.
Jak wskazuje niemieckie Ministerstwo Współpracy Gospodarczej i Rozwoju przedsiębiorstwa w świetle ustawy zobowiązane zostały do przeprowadzania analizy ryzyka, przygotowania lub dostosowania systemu zarządzania ryzykiem, a także wdrożenia środków zapobiegawczych i naprawczych, stworzenia kanałów umożliwiających informowanie o potencjalnych nadużyciach oraz corocznej publikacji raportu z podjętych działań. Ponadto na mocy ustawy przedsiębiorstwa będą zobowiązane do wskazania osoby odpowiedzialnej za monitorowanie przestrzegania należytej staranności, na przykład poprzez powołanie specjalisty ds. praw człowieka.
Niemiecka ustawa o łańcuchu dostaw skupia się także na bezpośrednich dostawcach oraz, w zależności od sytuacji, na dostawcach pośrednich.
Jeżeli niemieckie przedsiębiorstwo uzyska potwierdzoną wiedzę o możliwym naruszeniu praw człowieka lub obowiązków środowiskowych przez bezpośrednich (pośrednich) dostawców, musi również zareagować. W rezultacie nowe obowiązki dotyczą również mniejszych podmiotów w łańcuchu dostaw, które nie wchodzą bezpośrednio w zakres prawa, a więc także polskich przedsiębiorców współpracujących z niemieckimi.
Przestrzeganie ustawa o należytej staranności ma być kontrolowane przez Federalne Biuro Gospodarki i Kontroli Eksportu (BAFA). Naruszenie obowiązków wynikających z przepisów prawa może skutkować karami pieniężnymi. Jeśli przedsiębiorstwo naruszy ustawę o łańcuchu dostaw, musi spodziewać się grzywny w wysokości od 100 000 euro do 800 000 euro. Przedsiębiorstwa, których roczny obrót przekracza 400 milionów euro, mogą zostać ukarane grzywną w wysokości do dwóch procent rocznego obrotu.
Mając na uwadze powyższe obowiązki prawne nałożone przez ustawę o łańcuchu dostaw na niemieckie przedsiębiorstwa, polskie podmioty powiązane handlowo z niemieckimi powinny przeprowadzić weryfikację obowiązujących u nich procedur i standardów wewnętrznych i sprawdzić stan przygotowania do nowych wymagań.