Konkurencja jest jednym z podstawowych pojęć słownika przedsiębiorców, które w sposób szczególny powinno być chronione przez prawo. Nie może dziwić zatem dążenie zarówno polskiego, jak i europejskiego ustawodawcy, do zabezpieczenia konkurencyjności na rynku gospodarczym, a tym samym określenia zachowań, których przedsiębiorcy powinni się wystrzegać. W polskim prawie takie zachowania wyróżniamy jako praktyki ograniczające konkurencję.
Pojęcie praktyk ograniczających konkurencję
Parafrazując art. 9 prawa przedsiębiorców praktyki ograniczające konkurencje to czynności przedsiębiorców, które są niezgodne z zasadami uczciwej konkurencji, a także dobrymi obyczajami. Polskie przepisy dzielą takie zachowania na:
- Porozumienia ograniczające konkurencje, czyli sytuacje, w których przedsiębiorcy zawiązują porozumienia mające na celu eliminacje bądź poważne ograniczenie konkurencji. Jednym z najpoważniejszych przykładów takich porozumień są kartele, czyli porozumienia dwóch konkurentów oddziałowujące na dany sektor rynku. Jako przykład wskażmy sytuacje, kiedy dwoje producentów mięsa dokonuje wspólnego ustalenia cen, czyli tzw. zmowy cenowej, bądź chociażby dokonania wspólnego podziału rynku jak umowa dwójki producentów mebli, że jeden będzie działał jedynie w zachodniej części Krakowa, a drugi tylko we wschodniej;
- Nadużywanie pozycji dominującej, czyli zachowania przedsiębiorcy, który posiada znaczącą pozycję, do wpływania nieuczciwymi praktykami na zakłócenie danego rynku. Zgodnie z art. 9 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przez nadużywanie pozycji dominującej możemy rozumieć m.in.:
- narzucaniu nieuczciwych cen
- ograniczeniu produkcji, które będzie szkodliwe dla kontrahentów bądź konsumentów
- stosowaniu w umowach z podmiotami trzecimi zapisów, które różnicują warunki konkurencji
- uzależnieniu zawarcia umowy od spełnienia przez drugą stronę świadczenia niemającego związku z zawieraną umową
Rodzaje postępowań
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów określa dwa rodzaje postępowań, które stosowane są przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta.
Pierwszym z nich jest postępowanie wyjaśniające, w trakcie którego organ może zwrócić się do przedsiębiorców o wydanie dokumentów czy też dokonać kontroli. Na tym etapie nie wyodrębnia się stron postępowania.
W przypadku stwierdzenia naruszeń, organ przedstawia zarzuty, co otwiera postępowanie antymonopolowe. Warte zauważenia jest, iż podmiotem wobec którego może być wszczęte postępowanie jest zarówno przedsiębiorca, jak i w określonych przypadkach, osoba fizyczna.
Podsumowanie
Nieprzestrzeganie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a tym samym stosowanie praktyk nadużywających konkurencje, może prowadzić do dotkliwych kar. Przedsiębiorcy powinni uważać szczególnie, albowiem maksymalną karą za naruszenia, jest wysokość 10% obrotu, który przedsiębiorca osiągnął w roku obrotowym poprzedzającym wydanie decyzji w przedmiocie naruszenia przez niego prawa ochrony konkurencji. Należnym jest zatem wystrzeganie się czynności, które mogłyby zostać uznane za działania naruszające konkurencje, a także uzyskanie należytej pomocy prawnej w tym zakresie.
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy w przedmiocie ustawy o ochronie konkurencji i konsumenta, w tym w temacie praktyk ograniczających konkurencję, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.