Bez kategorii

ZABIEG MEDYCZNY BEZ PISEMNEJ ZGODY – NOWY WYROK EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU PRAW CZŁOWIEKA W STRASBURGU

Europejki Trybunał Praw Człowieka wydał bardzo ważny wyrok w zakresie pisemnej zgody na zabieg medyczny. Sprawa dotyczyła dziecka, które w wieku sześciu lat trafiło do szpitala w Murcji, gdzie zdiagnozowano u niego guza mózgu. Zostały przeprowadzone trzy operacje. W wyniku jednej z operacji stan zdrowia dziecka uległ znacznemu i nieodwracalnemu pogorszeniu – dziecko cierpi na ogólny paraliż, który uniemożliwia mu poruszanie się, komunikowanie, mówienie, widzenie i połykanie pokarmów.

Rodzice dziecka wszczęli postępowanie sądowe mające na celu wykazanie błędu i zaniedbań personelu medycznego, a także przyznanie im odszkodowania. Kolejne instancje nie uznawały jednak roszczeń rodziców dziecka.

W konsekwencji rodzice dziecka wnieśli skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka powołując się na art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka gwarantujący prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Rodzice wskazali w skardze do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, że nie otrzymali pełnej i odpowiedniej informacji na temat operacji chirurgicznych przeprowadzanych na ich synu, i że w związku z tym nie mogli wyrazić wolnej i świadomej zgody na te operacje. Podnieśli także, że nie uzyskano od nich pisemnej zgody na drugą operację, która przyniosła nieodwracalne zmiany w stanie dziecka.

Trybunał  zauważył, że przepisy prawa hiszpańskiego dotyczące autonomii pacjenta oraz praw i obowiązków w sferze informacji, podobnie jak praktyka ich stosowania, wyraźnie wymagają od lekarzy udzielania pacjentom odpowiednich informacji wstępnych w celu zapewnienia świadomej zgody na operacje chirurgiczne. Zdaniem Trybunału informacje te powinny również obejmować analizę ryzyka związanego z planowanym zabiegiem.

Trybunał nie uznał argumentacji, że druga operacja była bezpośrednią konsekwencją pierwszej. Trybunał  podkreślił, że personel medyczny błędnie nie rozdzielił pierwszej i drugiej operacji, a tym samym nie uzyskał ponownej zgody.

Trybunał stwierdził, że każde naruszenie przez personel medyczny prawa pacjenta do należytej informacji może pociągać za sobą odpowiedzialność państwa w tym zakresie. Tym samym zdaniem Trybunału sądy krajowe nie zareagowały w wystarczający sposób na zarzuty braku świadomej zgody rodziców, mimo że nakazywało im to hiszpańskie prawo. Jak orzekł Trybunał w sprawie doszło zatem do naruszenia art. 8 Konwencji z uwagi na ingerencję w życie prywatne skarżącego. Skarżącemu przyznano odszkodowanie.  

Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka  z dnia 8 marca 2022 r., skarga nr 57020/18.